category_news
Houd rekening met gewas- en bodemadvies voor fosfaat en kali
Bij een goede bedrijfsplanning hoort het opstellen van een bemestingsplan voor het akkerbouwbedrijf. Het bemestingsplan is erop gericht om een zo goed mogelijke productopbrengst en kwaliteit te behalen, efficiënt met nutriënten om te gaan en de bodemvruchtbaarheid op peil te houden. Voor fosfaat en kali geldt daarom een gewasadvies en een bodemadvies. Met beide adviezen moet rekening worden gehouden.
Gewasadvies
Het gewasadvies voor fosfaat en kali geldt voor een gewas dat op een bepaald perceel wordt geteeld. Het is gericht op het behalen van een economisch optimale opbrengst. De adviesgift is gebaseerd op de gewasbehoefte, de grondsoort en de fosfaat- of kalitoestand van de bodem.
Bodemadvies
Het bodemadvies is gericht op handhaving van de streeftoestand van de bodem voor fosfaat en kali. Dit advies heeft betrekking op de gehele rotatie op een perceel. Om de streeftoestand te handhaven moet de hoeveelheid fosfaat en kali die in een rotatie met de geoogste producten wordt afgevoerd, weer worden aangevuld plus nog wat extra voor de onvermijdbare verliezen.
Door de veldopbrengst van de verschillende gewassen te vermenigvuldigen met een gemiddeld fosfaat- en kaligehalte kan de gemiddelde afvoer worden geschat. Indicaties voor de onvermijdbare verliezen zijn 5-20 kg/ha/jaar voor fosfaat en voor kali 0 kg/ha/jaar op kleigrond en 50 kg/ha/jaar op zandgrond.
Als aanvoer telt de hoeveelheid fosfaat en kali uit meststoffen, inclusief alle organische mest die in de periode van een rotatie wordt aangevoerd, zoals drijfmest of vaste mest in de graanstoppel. De hoeveelheid fosfaat en de kali in mest of compost kan voor het bodemadvies volledig worden meegeteld.
Afstemming gewas- en bodemadvies
Doorgaans komen het gewasadvies en het bodemadvies niet met elkaar overeen en dan geldt het hoogste van de twee. Bepaal in het bemestingsplan als eerste het gewasgerichte advies van de afzonderlijke gewassen in de rotatie op het perceel. Bereken vervolgens hoeveel fosfaat of kali bij opvolging van dat advies op rotatieniveau wordt aangevoerd. Berekend dan hoeveel fosfaat en kali er op rotatieniveau wordt afgevoerd. Als de aanvoer volgens het gewasadvies hoger is dan de afvoer, dan geldt het gewasadvies.
Veelal echter, is de afvoer hoger dan de aanvoer volgens het gewasadvies, met name bij kali. Dan geldt het bodemadvies. Binnen de rotatie moet dan meer fosfaat of kali worden gegeven dan volgens het gewasadvies. Het extra fosfaat (bovenop het gewasadvies) kan het beste aan de meest fosfaatbehoeftige gewassen binnen de rotatie worden gegeven. De extra kali kan worden toegediend aan de gewassen met de hoogste kalibehoefte of hoogste onttrekking, behalve voor gewassen waarbij een kaliovermaat de productkwaliteit nadelig beïnvloedt (o.a. zetmeelaardappel, suikerbiet).
Als de fosfaat- of kalitoestand hoger is dan het landbouwkundig streeftraject, is het niet noodzakelijk om de toestand te handhaven. Voor fosfaat is dit bij Pw-getal >45 en voor kali varieert het per grondsoort. Er hoeft dan enkel aan het gewasadvies te worden voldaan. Als de hoge toestand daalt en in het landbouwkundig streeftraject komt, geldt weer het eerder genoemde advies om de toestand te handhaven.
Bij fosfaat moet men in het bemestingsplan uiteraard ook controleren of aan de fosfaatgebruiksnorm wordt voldaan. Als deze wordt overschreden, kan de fosfaatgift het beste worden verlaagd bij de minst fosfaatbehoeftige gewassen en/of op percelen met hoge fosfaattoestand. Inventariseer verder de mogelijkheden om fosfaat zo efficiënt mogelijk toe te passen.
Hantering van het bodemadvies ligt voor de hand op eigen percelen en percelen die men langjarig pacht. Op percelen die men eenjarig pacht, ligt het voor de hand om uit te gaan van het gewasadvies. Een risico van percelen die steeds eenjarig worden verpacht aan wisselende telers is dat er onvoldoende wordt geïnvesteerd in de bodem en dat de bemestingstoestand daalt.
Meer informatie op deze website
- Opstellen van een bemestingsplan: Bemestingsplan
- Fosfaatbemestingsadviezen: Fosfaat
- Optimalisering fosfaatbemesting: Optimalisering fosfaatbemesting
- Kalibemestingsadviezen: Kalibemesting
- Gemiddelde samenstelling van organische meststoffen: Samenstelling organische meststoffen
- Gemiddelde mineralengehalten in geoogste producten: Mineralengehalten in geoogst product
Informatie: Willem van Geel (willem.vangeel@wur.nl)